Kore’de Yabancılarla Evlilik ve Aile içi Şiddet

Bu ayın başlarında sosyal medyada paylaşılan bir video, Kore gerçeğini bir kez daha ortaya çıkardı. Biz de takipçilerimizle bu utanç tablosunu paylaşmıştık. Videoyu hatırlayacak olursak, Koreli bir adam, Vietnamlı hanımını yürümeye yeni başlayan oğullarının önünde tekme tokat dövüyor. Adam, “Sana Vietnam’da olmadığını söylemedim mi?” yıllar geçti Korece’yi neden adam gibi öğrenemedin mealinde bağırıyor.

Akıcı Korece

Video gizli çekilmiş. Ama bu görüntü Kore’deki yabancı evlilerin yaşadıklarının ete kemiğe bürünmüş halini gözler önüne sermiş oldu. Kaburgaları falan kırık bir şekilde hastaneye kaldırılan kadın sığınma evine başvurdu. Şiddet mağduru anne kadın sığınma evine taşınırken adam da tutuklanması talebiyle mahkemeye sevk edildi. 36 yaşındaki adam polise eşinin akıcı Korece konuşmadığı için tartıştığını bir iki tane çarptığını söyledi. 

Şiddet yabancılarla sınırlı değil

Kore’de aile içi şiddet sadece yabancılarla evlilikle sınırlı olmamakla birlikte, videodaki gibi dil engeli, sosyal ve kültürel bağların yetersizliği ve oturum izni ikamet durumu nedeniyle aile içi şiddette kadınlar daha çok savunmasız eli mahkum kalıyor. Sesini çıkarmıyor, şikayette de bulunmuyor, katlanıyor.

Şimdiye kadar , aile içi şiddet nedeniyle toplam 21 göçmen/yabancı kadın ölümle sonuçlanan hadise yaşamış.

Dayak yese de vize hatırına sesini çıkarmıyor

Kore’ye evlilik yoluyla yoksul ülkelerden gelen göçmenler boşanıp ayrı yaşayayım dese de Kore’de kendi ayakları üzerinde durmaları pek mümkün değil. Hele bir de çocukları varsa her gün dayak da yese sesini çıkarmadan çocuk ve vize hatırına yaşamaya devam ediyor.

Çocukların velayeti için

Çocuklarının velayetlerini Koreli eşlerine kaybedebileceklerinden ve mahkemelerin boşanma davalarında Korece eşlere gözaltı verme eğiliminde olduklarından, çocukları göremeyebileceklerinden korkuyorlar. 

Aile içi şiddete maruz kalanların oranı

Ulusal İnsan Hakları Komisyonu tarafından yürütülen ve 920 yabancı kadının katıldığı araştırmada, yüzde 42,1’i aile içi şiddete maruz kaldığını söylemiş. Bunlardan yüzde 81,1’i “şiddetli sözlü taciz” yaşadığını söylemiş ancak yüzde 36,1 veya 140 kadın herhangi bir yardım istememiş.

Evin büyük oğlu, anne babaya bakmak zorunda

Sorunun çocukluğuna inilirse veya nerden kaynaklığına bakılırsa; daha önce de bahsettiğimiz gibi eski kültürün etkisi. Her ne kadar devam etmiyor dense de devam ediyor. Evin büyük oğlu anne babasına birinci derecede bakmakla sorumlu. Hal böyle olunca kimse ölene kadar kaynana-kayınbabaya bakmayı göze alamıyor.

Çöpçatan şirketler

Hal böyle olunca da internetle beraber yabancı kadınlarla evlediren buluşturan ajanslar kurulmuş. Yabancıyla evlenen çoğu Koreli erkeğin, ya uluslararası bir çöpçatanlık ajansına ücret ödeme yaparak ya da sosyal medya üzerinden tanışarak evleniyor. Birçok ajans açıkça evlenecek kadın adaylarının dikkat çekici fotoğraflarının reklamını bile yapıyor. Hatta erkeğe güvence anlamında eğer yabancı eşleri kaçarsa erkeklere kısmi para iadesi sözü bile veriyorlar.   

Boşanmak istemiyor

Yukarıda sözü edilen NHRCK anketine göre, kadınların çoğunluğu – yüzde 52,8 – boşanma arayışında değildi, çünkü boşanmanın çocuklarına zarar verebileceğinden endişeleniyorlardı. Yüzde 25’i çocuklarının velayetini kaybedeceklerinden endişe duyduklarını ve yüzde 19,7’si vize durumlarını belirtti. 

Göçmenlik Kontrol Yasası uyarınca, artık evli olmayan göçmen kadınlar, yalnızca eşleri öldüğünde veya kaybolursa veya evliliğin bozulmasından sorumlu olmadıklarını ispatlayabilirlerse, Kore’de kalma süresini uzatabilir. Diğer türlü oturum izni alınamıyor.

Haklı olduğunu ispatı zor

Çocuklarının velayetlerinin veya ebeveynlerinin ziyaret haklarının velayetine sahip olan evlilik göçmenleri, boşandıktan sonra Kore’de kalabilirler. Çocukları olmayanların, burada kalmanın süresini uzatmak için ayrılmadan kocanın yüzde 100 sorumlu olduğunu kanıtlamaları gerekmektedir.

Buna rağmen ülkedeki tüm evliliklerin yüzde 10’unu oluşturan uluslararası evliliklerin sayısı artmaya devam ediyor.

Yabancılarla evlilik yüzde 10 arttı

İstatistikler Kore’ye göre, 2018’de bir önceki yıla göre 20.835’ten yüzde 8.9 artışla 22.698 uluslararası yabancı evlilik gerçekleşmiş. Yabancı eşlerin en büyük kısmı Vietnam’dan geliyor, ardından Çin ve ABD geliyor.

Normal evliliklerde de benzer oran

Yabancılarla evliliklerde yaşanan benzer durum normal evliliklerde de kısmen var. Geçen kasım ayında 2,022 kişiyle röportaj yapan Kore Sağlık ve Sosyal İşler Enstitüsü anketine göre, ankete katılanların yüzde 41,2’si boşanmaya açık olacağını, yüzde 39,9’u durumlarına bağlı olarak boşanacaklarını söylemiş.

Albacall tarafından yapılan ankete göre de, 30 yaş üstündekilerin yüzde 65.2’si  evlenmeyi düşünüyor, ama çocuk yapmayı gerekli görmüyor.

Devletin aldığı önlemler

Devlet buna yönelik ne yapıyor derseniz. Adalet Bakanlığı, Koreli eşleriyle çatışmaları çözmeyi ve aile içi şiddeti önlemeyi öğretmeyi amaçlayan oryantasyon programları düzenliyor. Cinsiyet Eşitliği ve Aile Bakanlığı, kendi ülkelerinde Vietnam, Filipinler, Kamboçya ve Moğolistanlı evlilik göçmenleri için bir eğitim ve dil programı yürütmektedir. 

6 yerde sığınma ve yardım merkezi

Bakanlık Koreli eşleri tarafından istismar evlilik göçmenler için Incheon, Daegu ve Chungju, Kuzey Chungcheong Eyaleti faaliyet merkezleri bulunuyor. Güney Jeolla eyaletinde Eylül ayından önce bir tane daha açılacak. Ayrıca, çok kültürlü aileler için Danuri Yardım Hattını ve ülke genelinde göçmen kadınlar için 28 acil barınma merkezi işletmektedir. 

Evet, Kore’de evlilikte kısaca manzara bu. Kore’de evlenip mutlu olanların oranı da yüksek ama biz biraz bardağın boş tarafına baktık. Dolu tarafına bakan hatta hiçbir zaman bardağı boş görmeyenler, hep dolu görenlerden biraz farklı olsun istedik.

Kore’nin bir başka yönünü konuşmak dileğiyle..