Son 3 yıldır 10 kasımda sosyal medya ve bazı haber sitelerinde servis edilen Atatürk ile ilgili haber tam doğru değil. Bir kişinin kendi duygu ve düşüncelerini de katarak çevirdiği bir haber videosunu Güney Kore’deki televizyon kanalı 10 Kasım’da Atatürk hakkında bir haberi spiker saygıdan dolayı ayakta sundu diye aktarılmasına bazı sosyal medya kullanıcıları sorgusuz sualsiz atlaması ve paylaşması hadi bir yere kadar ama haberler.com sitesi de araştırma yapmadan takipçilerine sunmasını doğru bulmuyor ve düzeltme yapma gereği duyuyoruz. Haber veya çevirinin doğruluğuyla  ilgili teyit.org ‘un muhataplarıyla görüşüp vardığı doğru haber doysasını sizlerle paylaşıyoruz.

Video 10 Kasımda değil 1 Ağustos 2017 yılında yayınlanmış. teyit.org sitesi yöneticilerinden Ali Osman Arabacı bey mail yoluyla bana da ulaşmıştı. Aşağıdaki araştırma dosyasında da isim vermeden bizden de bahsetmiş. Neyse sizi doğru haber dosyasıyla baş başa bırakalım.

Sosyal medyada paylaşılan videonun, Güney Kore’de Mustafa Kemal Atatürk’ün ölüm yıl dönümünde yayınlanan bir haberi gösterdiği iddia edildi. Bir haber kanalı tarafından 10 Kasım 2018’de gösterildiği iddia edilen videodaki altyazı ise tartışmalara neden oldu. Altyazıya göre spiker, Atatürk’e saygısından dolayı haberi ayakta sunmak istediğini belirtiyor ve egemenliğin Osmanlı padişahından alınıp Türk milletine verildiği şeklinde bilgiler aktarıyor.

 

Orta Asya Dünyası isimli kullanıcı tarafından 11 Kasım 2018’de Twitter’da paylaşılan video şimdiye kadar yaklaşık 720 bin kullanıcı tarafından görüntülendi ve 65 bin kez beğenildi. Benzer şekilde Facebook’ta bir hesap tarafından paylaşılan video yaklaşık 250 bin görüntülenme sayısına ulaştı.

Video 1 Ağustos 2017 yılında yayınlanmış

Ancak videonun, Güney Kore’deki bir haber kanalında 10 Kasım 2018’de yayınlandığı iddiası doğru değil. Söz konusu video Güney Kore’de yayın yapan JTBC News isimli kanal tarafından 1 Ağustos 2017’de yayınlanmış. Videodaki altyazıda ise spikerin söylemediği bazı cümleler mevcut.

Mustafa Kemal Atatürk’ün ölüm yıldönümünde yayınlandığı iddia edilen videonun tamamına JTBC News’in internet sayfasından ulaşmak mümkün. 1 Ağustos 2017’de yayınlanan ve programın ismini Türkçe’ye “Hatırlayalım Protesto Edelim ve Yaşatalım” (Let’s Remember, Protest, and Let’s Live) şeklinde çevirmek mümkün.

 

Bir haberden ziyade yorum programı olarak dikkat çeken videoda sunucu programa başlıyor ve Atatürk’ün 1938’de saat 9’u 5 geçe hayatını kaybettiğinde Türkiye ve Dolmabahçe sarayında tüm saatlerin aynı anda durmuş olduğunu ifade ediyor. Videoda Atatürk’ün Türklerin saygısını ve sevgisini tek vücutta toparlayan ilk devlet başkanı olduğu da hatırlatılıyor. Yaklaşık 3 dakikalık videoda sunucu daha sonra Japon sömürge döneminde zorla çalıştırılan işçilerden ve Ağustos 1945’de Hiroşima ve Nagazaki’ye atılan atom bombasında da benzer şekilde saatlerin durduğundan bahsediyor. Videonun yayınlandığı JTBC’nin internet sitesinde de sunucunun konuşmasının yazılı haline yer veriliyor.

“Hatırlayalım, Protesto Edelim, ve Yaşatalım” isimli programın 25 Nisan 2016 tarihli bölümünde ise Hyundai Motor şirketinin kurucusu Chung Ju Yung’un hayatı hakkında çeşitli bilgilere yer veriliyor. Sunucunun yine benzer şekilde ayakta açılış yaptığı ve arkasındaki dijital ekrana konu hakkında fotoğraflar göstererek yorumlarda bulunduğu anlaşılıyor.

teyit.org, Güney Kore’de yaşayan bir Türk vatandaşına söz konusu videodaki altyazının doğru olup olmadığını sordu. Videodaki sunucunun söylediklerini aşağıdaki gibi Türkçe’ye çevirmek mümkün. Buna göre sunucunun özellikle ayağa kalkmadığı ve Osmanlı Devleti hakkındaki bölümlerin çeviride olmadığı anlaşılıyor.

JTBC News’in 10 Kasım 2018’de yayınladığı haber bülteninin görüntülerine video paylaşım sitesi YouTube üzerinden ulaşılabiliyor. 10 Kasım’da yayınlanan bültende Atatürk hakkında herhangi bir habere rastlanmıyor.

“뉴스룸의 앵커브리핑을 시작하겠습니다.

Haber Odası’nın Spiker Brifingi’ni başlatıyorum.

터키 이스탄불 돌마바흐체 궁전의 모든 시계는 한 순간을 가리키며 정지되어 있습니다.

Türkiye İstanbul Dolmabahçe Sarayı’ndaki tüm saatler aynı saatte durmuş durumda.

9시 5분. 1938년 터키공화국 초대대통령 아타튀르크가 사망한 바로 그 순간이었습니다.

9’u 5 geçe. 1938 Türkiye Cumhuriyeti ilk Cumhurbaşkanı Atatürk’ün öldüğü o vakit.

터키인들의 존경과 사랑을 한 몸에 받았던 초대 국부.

Türklerin saygısını ve sevgisini tek vücutta toparlayan ilk devlet atası.

멈춰 세운 시간을 통해 기억하고 있는 한 오늘의 터키인들과 아타튀르크는 같은 시간을 함께 살고 있을 것입니다.

Bu durdurulmuş saat vesilesi ile Türkler bu anı hatırlamaya devam ettikçe, Atatürk’le aynı vakti yaşamaya devam edecekler.

‘해방의 예감’ 얼마 뒤면 인천 부평공원에 세워질 징용노동자상에 붙여진 이름입니다.

‘Bağımsızlık Öngörüsü’, yakında İnçon’da Bupyong Park’ta dikilecek ‘Zorunlu İşçi Heykeli’nin adı.”

teyit.org videoyu çeviren kişiye ulaştı

teyit.org, 10 Kasım 2018’de JTBC News’in bülteninde yayınlandığı iddia edilen görüntülerdeki altyazıları oluşturan Erkan Kandemir’e de ulaştı. Kandemir, altyazıda yanlışlıkların olduğunun farkında olduğunu, söz konusu videoyu ise kendi arkadaş gruplarında paylaşmak için özenmeden çevirdiğini ifade etti. Kandemir, videonun bu kadar gündem olacağını beklemediğinin de altını çizdi.

Son olarak videonun daha iyi bir şekilde çevrilebileceğini dile getiren Kandemir, sunucunun asıl sözlerinin aşağıdaki gibi olduğunu belirtti:

“Merhaba, haberlerin kısa bir özetini geçmek istiyorum. İstanbul Dolmabahçe Sarayı’nda saat 9:05 de hayat durur. Çünkü Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu ve ilk Cumhurbaşkanı bu saatte vefat etti. Şu anda gördüğün saatte Türkler ve Atatürk bu zamanı aynı anda yaşayacaklar.”

Sonuç olarak videonun, Güney Kore’deki bir haber bülteninde Mustafa Kemal Atatürk’ün ölüm yıldönümünde yayınlandığı iddiası doğru değil. Video JTBC News’in bir yorum programında 1 Ağustos 2017’de yayınlanmış. Videodaki sunucu Türkiye ve Atatürk’ten bahsetse de söyledikleri ile altyazıda bazı uyuşmazlıklar söz konusu.

 

 

Konuyla alakalı teyit.org sitesindeki yazıdan alıntıdır.