Haenyeo - Haenyeorina

Haenyeo, Jeju adasının deniz kızları… Haenyeolar Jeju adasının dalgıç kadınları… İşte bu demir yürekli, demir bilekli kadınlar Rus yazar ve illüstratör tarafından birer “balerin” olarak hayal edilmişler.
Jeju Adası’ndaki “Haenyeo” veya kadın dalgıçlar, güç ve azmin sembolleridir. Ada çevresinde deniz kestanesi, ahtapot ve bir çok yumuşakça gibi deniz ürünlerini avlar. Bu av için oksijen maskeleri olmadan 10 metreye kadar derinliklere dalarak geçimlerini sağlarlar.

Haenyeolar, 2016 yılında UNESCO tarafından İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası olarak kabul edildi. Tabi ki bunda benzersiz kültürlerinin yanı sıra toplumdaki kadınların statüsünün ilerlemesine katkılarının payı da çok büyüktü. Bunula birlikte çevre dostu balıkçılık yöntemleriyle çevresel sürdürülebilirliğin desteklenmesine katkıları da yadsınamaz da elbette…

Genel olarak Haenyeoların birçoğu 60’larında ve hatta daha yaşlıdır. Buna rağmen günde yedi saate kadar su içinde vakit geçirirler. Her dalışta nefeslerini dakikalarca tutabilirler.

Haenyeo ve Balerina. Ve Karşınızda Haenyeorina…

Jeju adasında yaşayan Rus yazar ve illüstratör Nika Tchaikovskaya, Haenyeo’yu su altındaki bale yapıyormuşcasına resmetmeye karar verdi. Zira su altındaki çevik hareketlerini bale dansçılarının zarif hareketleriyle oldukça örtüşüyordu sanatçıya göre. Sonunda bu karşılaştırma ona 2019’da “Haenyeorina” adlı bir çocuk kitabı bulması için ilham verdi.

Nika Tchaikovskaya, Koreliler erkekler için tekvando ne ise Rus kadınlar için de bale odur. Hatta senkronize yüzme de çok popülerdir. Senkronize yüzme eğitmeni olan kuzenimin verdiği ilhamla Haenyeolar su altında bale yapıyorlar gibi hayal ettim.

İlk önce su altında bale hareketleri yapan Haenyeo dalgıçlarından oluşan bir dizi küçük kartpostal oluşturdum. Onlara “Haenyeo Balesi” adını verdim. Sonra kitap üzerinde çalışmaya başladım ve adı ilk başta ‘Büyükanne Dalgıç İşe Gidiyor’ ortaya çıktı. Daha sonra iki bölümü birleştirdim: Dalgıç su altında bale de yapıyor. En sonunda sadece iki kelimeyi birleştirdim: Haenyeo ve Balerina. En sonunda “Haenyeorina” böylece doğmuş oldu.

Tüm hikayeyi en başta İngilizce yazdım çünkü yabancıların Haenyeolar hakkında daha çok okumasını ve öğrenmesini istiyordum. Sonra Koreli bir arkadaşım pek çok Koreli çocuğun Haenyeolar hakkında bir şey bilmediğini söyledi. Bu sebeple ayrıca Korece basmaya karar verdim. Arkadaşlarım Korelilerle evli olan Koreliler, çocuklarının “Taewak(yüzdürme cihazı) veya “Mangsari(dalgıç ağı) ne olduğunu bilmediğini de söyledi. Çok şaşırmıştım, çünkü en azından Koreli çocukların bunları bilebileceğini düşünmüştüm…

İşte Haenyeolar hakkında güzle bir belgesel. 60 yaş üstü kadınlar, o soğuk ve azgın sulara 10m derinşiğe dalıp ailelerine katkı sağlıyorlar…